Aarhus Universitets segl

No. 533. Fate of mercury in the Arctic (FOMA). Eqikkaaneq

NERI Technical Report No. 533. Fate of mercury in the Arctic (FOMA). Skov, H., Brooks, S., Christensen, J., Wåhlin, P., Heidam, N.Z., Goodsite, M.E., Larsen, M.R.B., Christiansen, K., Hansen, J.B., Daugaard, B. & Lohse, C. 2005. 57 pp.

 

Kviksølv silaannarmiilluni nalinginnaasumik ukioq ataaseq sinnerluguluunniit piusarpoq. Issittumili upernaakkut tamanna nal. akunnialunnguaannarnik sivisussuseqalersarpoq uumaatsulerinermi qisuariarnerit, kviksølv-imik pissuseqqaaminik gas-inngorsimasumik (GEM) kviksølv-imut qisuariartumut gas-iusumut (RGM) "Atmospheric mercury depletion events" (AMDEs) iluani allanngortitsisut pilersitaannik. Taamaaligaangat RGM aputip qaanut unerartarpoq taamalu silaannarmiikkunnaarluni. Kviksølv avatangiisinut pitsaanngitsumik sunniuttarmat allanngortarnerit tamakku annertussusilernissaat paasinissaallu pingaartuupput .

 

Taamaattumik periaatsinik nutaanik arlalissuarnik, kviksølv-ip silaannarmiittup ilaata siornagut pisinnaanermit piffissaq nunamullu siaruaassimanerat eqqarsaatigalugu qaffasinnerusumik uttortaanermi atorneqarsinnaasunik ineriartortitsisoqarsimavoq. Periaatsit tamakku mikisuararsuarnik silasiornikkut periaatsinik ilaqartillugit atorneqarpata kviksølv Issittumi avannarlermi silaarnarmiit nunamut unerartoq piffissaq eqqarsaatigalugu kimeerukkasuartartoq iluunngaat uuttorneqarsinnaavoq. Tamanna uumaatsulerinermi silaannakkut ingerlaartitsisut issuarlugit piusuusaartitsinermi, assersuutigalugu Danish Eulerian Hemispheric Model (DEHM), paasisat tamanut atuuttunngortinniarlugit kviksølvip silaannarmiittup annertussusia oqimaaqatigiilersikkumallugu, aamma silaannarmi allanngoriartornerit tamatuma kingornagut atorneqartut pingaarnerit paasilluarsinnaajumallugit pingaartuuvoq.

 

Nalunaarusiami kviksølv-imi qisuariartumik gas-inngorsimasumik (RGM) aamma kviksølv-imik pissuseqqaaminik gas-inngorsimasumik (GEM) innaallagissamik uuttoortaanerit nunarsuarmi siullerpaat saqqummiunneqarput. Innaallagissamik uuttortaanerit takutippaat AMDEs’ip issittumi avatangiisinit kviksølv-imik akoqarnerat annertusiserujussuarsimagaa. Tamanna GEM’ip RGM’imut allanngortinneqarneratigut RGM’ip apummut nuunneranik malitseqartukkut pisarpoq. Tamatumani paasisat kviksølv-ip silaannarmiittup uumaatsulerinermi modul’imi DEHM’imi silaannarmut akuliussortup uuttortarnissaanut atorneqarput. Taamaalilluni qaasuitsup killeqarfiata avannaanni AMDEs ilanngunneqarpat kviksølv ukiumut 200 tons miss. annertussuseqassangatinneqarpoq. Sanilliullugu taaneqarsinnaavoq AMDEs uuttortaatiginagu piusuusaartitat atorlugit naatsorsuinerit takutimmassuk taamaallaat ukiumut 90 tons miss. siaruaattarsimassasoq.

 

Ingerlassami tamatumani uuttortaanertigut paasisat takutippaat kviksølv-ip siammaattarnera massakkut piusuusaartitat atorlugit allaatigineqartumit sakkortunerusoq. GEM qularnanngitsumik aputip qaavata killinnguani tassaniluunniit ilt-imik akuneqartarsimassaaq. GEM’ip aamma ozon’ip ataatsikkut peeruttarnerannut ammalatani qerrussimasuni immap tarajua tamatumunnga pissutaavoq. GEM RGM’inngortinneqartarpoq, kingornagullu silaannarmit peerutsikkasuarneqarluni aputip qaavanut unerartarluni.

 

Full report in pdf format (1,520 kB).